Emre ERGÜL
COVİD-19 salgını… Nasıl bir dönemdi… Kasım 2019’da başladı ve Nisan 2020’de gezegen nüfusunun yarısı evlerine kapandı… Resmi kayıtlara göre Mayıs 2023’te sona erdi. .. Ülkelerin planlarına göre dünya 2022 yılı sonuna kadar “eski normale” dönecek.
Ancak beklenen gerçekleşmedi. En azından dünyanın 1 numaralı ekonomisi Amerika’da olmadı… Son araştırmalar, Amerikalıların pandemi sonrasında kendilerini sokaklara atmadıklarını, aksine daha çok evlerine kapandıklarını gösterdi. Uluslararası haber ajansı Bloomberg, “Ev kuşları Amerikan ekonomisini ele geçirdi” başlıklı haberinde ABD’de yaşanan bu olayları dile getirdi.
Verileri yayınlayan kuruma göre ülkede “İçe Dönük Bir Ekonomi” yaşanıyor: “Birçok Amerikalı salgın sırasında evde kalmak zorunda kaldı. Ancak birçoğu dışarı çıkmak yerine evde kalmayı tercih etti.” Pandemi öncesinde teknoloji sayesinde pek çok Amerikalının uzaktan çalıştığına dikkat çeken Bloomberg, “Pandemi bu sistemi normalleştirdi. Amerikalılar artık COVID öncesine göre daha fazla çevrimiçi alışveriş yapıyor.”
Ajansın dikkat çektiği en önemli noktalardan biri Amerikalıların dışarı çıkmalarını azaltması: “Gençler daha az dışarı çıkıyor. Olsa bile erkenden buluşup dağılır. Mesela New York’taki restoranlar… Eskiden akşam yemeği rezervasyonları saat 20.00’ye yapılıyordu. Artık buluşmak için en sevdiğim saat 17.30.” ABD İstihdam Veri Ofisi de bunu doğruluyor: “Amerikalılar akşam toplantılarına daha erken katılıyor.
Dışarıda akşam yemeği saati 19.00 öncesine alındı.” Gençlerde alkol tüketiminin azalması da ajansın altını çizdiği bir konu: “Gençler daha erken tanışıyor ve daha az içiyor. Bugünün Z Kuşağı belki de Amerikan tarihinin en ayık kuşağıdır. Yaşlı nesiller daha fazla alkol tüketiyor. Ancak restoranlarda veya barlarda değil, evde de içki içiyorlar.” Değişen sosyal alışkanlıklardan biri de evde televizyon izleme veya video oyunu oynama saatlerinin artmasıdır.
Bloomberg’e göre Amerikalılar, uzaktan çalışma nedeniyle tasarruf ettikleri “işe gitme zamanını” ayırdılar… Bu noktada Bloomberg, “Bütün bunlar ABD ekonomisi için ne anlama geliyor?” diye sordu. şu soruyu yanıtlıyor: “Her zaman olduğu gibi kazananlar ve kaybedenler olacak.
Örneğin gece hayatı veya kazak pazarı çökebilir. Spor giyim pazarı hızla büyüyebilir. Birçok bar ve restoranın eve teslimata daha fazla yatırım yapmak için daha yaratıcı yollar bulması gerekebilir.
“Sonuç, ölçek ekonomilerinden daha iyi yararlanabilecek daha fazla zincir restoran olabilir.” Peki bu “İçe Dönük Ekonomi” Amerika toplumu için iyi mi yoksa kötü mü olacak? Haber ajansı artıları ve eksileri sıralıyor ve cevabı size bırakıyor: “Uzun vadede genç nesil daha az içmeye devam ederse fiziksel olarak daha sağlıklı olacaklar.
Ancak daha az sosyalleşmeye devam ederlerse birbirleriyle daha az bağlantı kurabilecekler. Sonuç, zihinsel sağlıkta ve sosyal uyumda bir düşüş olabilir. Günümüzün ‘İçe Dönük Ekonomisi’ne karşı en iyi argüman şu olabilir: Eğer şimdi eğlenmiyorsan, bunun bedelini sonra ödeyeceksin.”
